De plaats Hoogeveen weten de meeste mensen wel te liggen maar waar die naam nu precies vandaag komt weet de gemiddelde Nederlander niet. Hoogveen lijkt ook iets van lang vergeten dagen. Toen Nederland nog nederig was. Bijna al het veen is afgegraven en in de turfkachel beland. Op wat er nog over is zijn we heel zuinig geworden. Het hypocriete is dat momenteel nog steeds veel veen wordt afgegraven in bijvoorbeeld Estland ten behoeve van onze tuinaarde. Hieronder een beeldverslag van hoe dat turf nu ontstaat en wat op het hoogveen groeit.
De planten die groeien op een zwevend pakket bovenop het water noemen we levend hoogveen. Je mag de plantjes nederig noemen in hun voedselopname maar groots in hun aanpassingsvermogen. Er zijn nog maar een paar plaatsen in Nederland waar levend hoogveen is te vinden. Het Bargerveen en het Fochteloërveen zijn het meest bekend maar in verschillende kleine vennen in Drenthe zijn nog kleine stukjes te vinden. Voor een natuurliefhebber zijn het juweeltjes. Het is bijna niet voor te stellen dat vroeger grote stukken van Nederland er zo moet hebben uitgezien.
Het ven waar ik ben bestaat uit twee gedeelten. Het ene stuk is vroeger als siervijver ingericht en daar is onder andere aarde ingestort. Daardoor staan er planten die je meer in het laagveen van de Wieden zou verwachten zoals waterlelie en gele lis. Dat gedeelte is meer dan een meter diep. In het midden liep, dwars door het ven, een oud pad. Het pad staat nu onder water en vormt de scheiding met het authentieke deel. Op de grens met het open deel (zie hierboven) groeit het veenmos, ook wel sphagnum genoemd. Het veenmos is weer onder te verdelen verdeeld in meer dan 40 soorten mos. Één ding hebben al deze mossen gemeen, veenmos groeit van boven steeds maar door terwijl het van onderen afsterft. Dat proces kan honderden jaren doorgaan en er ontstaat op den duur een dikke laag veenmos dat drijft bovenop het water.
Eén van de eerste planten zie zich vestigt bovenop de veenmosbulten is ronde zonnedauw. Omdat er bovenop het veenmos en drijvend op het water, geen voeding uit de grond te halen is, voedt dit plantje zichzelf door het vangen van kleine insecten. De insecten komen af op de kleverige substantie aan de uiteinden van de haren op het blad. Als een insect is gevangen rolt het blad zich eromheen en wordt het verteerd en opgenomen in de plant.
Als het pakket nog dikker wordt kan je er zelfs overheen lopen, een aparte ervaring, je loopt op een soort van dikke pudding. Het is een enorme spons dat feitelijk zijn eigen, bewegend, landschap creëert. Er gaan steeds meer planten groeien zoals hier op de voorgrond bloeiend veenpluis. Op den duur verland het mos steeds meer in turf en gaan er ook berkenbomen groeien en golft het steeds minder. Het groeien van het veenmos blijft echter, zolang er voldoende water is, doorgaan. Het veenpakket kan, in de loop van duizenden jaren, tot meters dik worden en boven het omringende land uitgroeien en zelfs dat gaan overgroeien.
Een zeldzame plant die afhankelijk is van hoogveen is de kleine veenbes. Het is een klein roze bloemetje.
De besjes zijn duidelijker te zien. Het veenmos ligt ermee bezaait. Overigens zijn dit nog besjes van vorig jaar.
Lavendelheide is ook zo'n typische hoogveenplant en bloeit nu ook.
Dit type landschap kent drie vlinders die afhankelijk zijn van bovengenoemde planten en ze zijn alle drie bijna uitgestorven in Nederland. In dit ven kwam de veenbesparelmoervlinder nog voor, de laatste jaren wordt ook deze al niet meer gezien. Ik zie wel een andere vlinder. Een groentje.
Nog een overzichtsfoto van het rood kleurende hoogveen.
1-5-2015
Een jaar later is de natuur een paar weken later op gang gekomen. Het levend hoogveen ziet er nu heel anders uit en ik besluit om onze dochter de unieke ervaring van het lopen op een drijvend tapijt van veenmos te gunnen.
4-5-2014
Naast het ven ligt een voedingsarm grasveld dat ook interessant is. Er staan zo'n 30 brede orchissen.
Hoeveel mooier kan ik afsluiten dan met een foto van een kleine vuurvlinder die voor mijn camera landt op een brede orchis?
De maand september 2016 begint op weergebied steeds meer bijzonder geworden. Ook vandaag tikte de thermometer in Drenthe weer bijna de tropische waarde van dertig graden Celsius aan. Dit heeft direct zijn weerslag op de natuur. De vinders en libellen vliegen nog volop. Ik had geluk en maakte precies een foto op het moment dat de heidelibel ging zitten. Nou ja, geluk. Ik was al minutenlang bezig om van alle kanten dit vrouwtje van de bruinrode heidelibel te bekijken en vast te leggen. Ze kwam na korte vluchten telkens weer terug naar haar favoriete tak. Met tegenlicht zie je mooie de aders in de vleugels . Op de grond zie ik een poepje van een das. Vol met pitten van de Amerikaanse vogelkers, Normaal graaft de das een mestputje waar hij keurig zijn behoefte in doet, maar soms kom je ze ook zo tegen. De das is een echte opportunist en eet wat hem voor de snuit komt. De bessen van de Amerikaanse vogelkers zijn niet alleen bij de das gewild. Er...
In de laatste week van april 2017 was het nu niet bepaald vakantieweer. Bijna iedere nacht dook de temperatuur onder nul en 's middags stortte menig hagel en sneeuwbui zich uit over onze hoofden. Tussen de buien door scheen heerlijk de zon en met een warme muts, twee jassen en bijgestelde verwachtingen, was het in Bad Bentheim prima vol te houden. Er was genoeg te ontdekken want, behalve de eeuwenoude bomen, zijn hier ook in grote aantallen bosplanten te zien die in Nederland maar weinig voorkomen. Het oerbos van Bad Bentheim wordt doorsneden door meanderende bosbeekjes. Op de oevers zijn vele sporen van wilde zwijnen, edelherten en reeën te zien. In dit bos mogen al heel lang dode bomen gewoon blijven staan. Het is een prachtig gezicht waarin oud zich mooi aftekend tegen het fris groene van de jonge bomen. Langs een pad is het net wat lichter en ontdek ik het maarts viooltje, die het het ook in april nog prima doet. Is de naam violet afgeleid...
Na een paar dagen onvervalst herfstweer, met maartse buien in april, deed het weer vandaag weer haar best om een beetje in het gareel te komen. De twintigers, die we vorig jaar rond deze datum hadden, zaten er nog niet in, maar met een graad of tien en eindelijk verlost van die harde wind en hagelbuien, deed het toch een beetje voorjaarsachtig aan. Ideale omstandigheden om nog even na het werken, over het idyllische Terhorsterzand te struinen. De Makkumerplas is een plaatje. Typisch Drents met een ven met op de achtergrond jeneverbesstruwelen met daarboven onvervalste Nederlandse wolkenformaties. Spiegelglad was het water vandaag. Op de plas dobberen twee stelletjes kuifeenden. Kuifeenden houden van diepe vennen met helder water. Het zijn echte duikers die zowel waterplanten als waterdieren die tussen de planten eten. Zullen dit nog overwinteraars zijn die straks terug gaan naar het noorden of zullen dit al de eerste broedvogels die overwinterd hebben i...
Het meest bijzondere weerverschijnsel is wat mij betreft absoluut een windhoos. Dit is dan helemaal te danken aan het feit dat op 14 juli 1975 een windhoos pal over ons huis trok. Ik was toen zeven jaar. Het was die dag, zoals zo vaak bij zware windhozen het geval is, broeierig warm. In het begin van de avond kwam er volgens mijn moeder opeens een heel rare geelgroene lucht uit het westen opzetten en de wolken gingen op een zeer vreemde manier door elkaar bewegen. Wat ik mij nog herinner is zeer veel lawaai en met het hele gezin in het halletje tussen twee muren in schuilen voor al het vensterglas wat door allerlei dakpannen van de buren kapot knalde. Mijn vader ging even kijken in onze (vrij grote boerderij-achtige) schuur en zei dat het hele dak tientallen centimeters op en neer ging. Na afloop naar buiten gegaan en door het dorp heen gelopen. Het was een enorme ravage met enorm veel afgewaaide dakpannen. Complete boerderijschuren gingen tegen de vlakte Naar la...
De winter 2024-2025 zal iedereen qua winterweer wellicht snel weer vergeten. Behalve dan de mensen die zich op woensdag 12 februari in de drie-provinciën-grensstreek van Drenthe-Groningen-Friesland bevonden. Een zeer langzaam rondtollende depressie, bovenin gevuld met koude en vochtige lucht, bevond zich boven Noord-Nederland en zorgde in deze omgeving voor urenlange matige sneeuwval die het verkeer op de A7 nabij Leek compleet tot stilstand deed komen. De sneeuwhoogte liep op van zo'n 10 centimeter rond Assen tot maar liefst 25 centimeter in Buitenpost! Voor mij was dat reden genoeg om de volgende ochtend de wekker vroeg te zetten. Een sneeuwexpeditie door het hoge noorden was het doel. Door lichamelijk ongemak was het deze keer hoofdzakelijk een driedaagse struuntocht in de auto, maar dat kon mijn sneeuwpret amper onderdrukken. Struun maar es een eindje mee. Roodborstje in de sneeuw De witte molen van Glimmen Huize Welgelegen, Glimmen....
Omdat de auto naar de garage moest heb ik vanochtend de eerste echte struuntocht gelopen van 2014 van Hoogeveen naar Stuifzand. Onder een bijna voorjaarsachtige temperatuur van negen graden Celsius was het heerlijk wandelen van langs integrerende plekken vol met verrassende observaties. Als je op het station van Hoogeveen staat zie je aan de noordkant aan de andere kant van een brede sloot een verhoging begroeit met vooral eiken. Ik hoorde ooit dat dat daar een bunker zou liggen. Dat vroeg natuurlijk om nadere inspectie. Als ik naar boven klim zie ik tot mijn verrassing inderdaad iets van beton ingegraven in de heuvel. Het lijkt echter niet op een bunker maar meer op een fundering, maar waarvan? Naspeuren op internet blijkt het in eerste instantie afkomstig te zijn van luchtafweergeschut die de Duitsers in 1944 hebben geplaatst ter bescherming van spoor en station tegen aanvallen van geallieerde vliegtuigen. Maar klopt dat wel ? Op een topografische kaart ui...
Nu ik een weekje vakantie heb en wat meer tijd heb voor de wat langere struuntochten lonkt het Bargerveen al een paar dagen. Met Hero Moorlag ben ik er nog niet uit waar we heen gaan, maar als blijkt dat de opklaringen vanuit Duitsland het eerst bij Bargerveen het land binnendrijven is onze keuze snel gemaakt. Het is zo'n 14 graden als we onderweg gaan en in de verte zien we al snel de lucht opklaren. Als we aankomen en onder een aarzelend zonnetje het gebied inlopen zien we in de beschutting van de struiken direct al tientallen noordse witsnuitlibellen vliegen. Ze zonnebaden op bomen en op hekken. Hier een vrouwtje. Het mannetje met een rode tekening. Naast elkaar op het hek. De aardbeivlinder is een zeldzame vlinder. Foto is helaas niet geweldig Omdat het nog niet heel warm is liggen de adders nog tussen de pijpenstro pollen te zonnebaden. Het is heel voorzichtig lopen, een beetje te snel bewegen of stampen en ze verdwijnen onde...
Welkom in de wereld der archeologie. Vol verbazing keek ik deze zeer droge zomer hoe ze in Engeland diverse archeologische vondsten deden door het bestuderen van luchtfoto's. Door de droogte was veel gras geel gekleurd, maar iets lager gelegen terreinen waren vaak net iets groener. Daardoor werden opeens oude sloten, loopgraven, kasteelgrachten en greppels rondom grafheuvels zichtbaar als zogenaamde 'crop marks'. Pas sinds een week heb ik geleerd hoe je ook zélf op satellietbeelden, gemaakt in augustus, je eigen omgeving kan afspeuren, op zoek naar opvallende zaken. Een zeer leerzame én verslavende bezigheid moet ik zeggen. Een beetje actueel opererende school zou dit zo per direct kunnen invoeren! Helaas hebben we hier in het arme Drenthe maar weinig kastelen en is het landschap op de meeste plekken door ontginning, egalisering en ruilverkaveling compleet op de kop gezet, maar soms kan je ook hier nog leuke, grappige of spannende zaken ontdekken. Hieronder zal ik ...
Met buiten zo'n 10 graden en een prachtige blauwe lucht ging ik vandaag aan de struun langs de Reest. De harde zuidwester had ik grotendeels in de rug dus het liep heerlijk. Het uiterste zuiden van Drenthe doet heel anders aan dan de rest van de provincie. Natuur en cultuur gaan hier hand in hand. Een nog ongerepte beek stroomt hier langs vele met bos begroeide zandduinen en essen. De hooggelegen bossen zijn overdag een toevluchtsoord voor vele zoogdieren zoals de ree en das. De beekdal graslanden zijn het domein van de ooievaar, die hier in grote getale voorkomen. Schiphorst. Deze streek staat bekend om zijn herenhuizen, natuurlijk met een statige beuk. Een rode beuk gaf aan dat je de eigenaar was. Een groene beuk gaf aan dat je het huis pachtte. De reeën in dit bos zijn duidelijk wandelende mensen gewend. Ze blijven stokstijf staan en gokken erop dat je ze niet ziet. Helaas voor deze sprong reeën zag ik ze wel en kon een mooi plaatje maken. Ze...
Reacties
Een reactie posten
Benieuwd naar je reactie.