Strunen door de Pesserma, op zoek naar ijzeroer, bronnen en stenen werktuigen.
Link ophalen
Facebook
X
Pinterest
E-mail
Andere apps
-
Ik zit in verschillende clubjes die, allen tezamen, aardig mijn behoefte aan kennis, uitdaging, humor en verbondenheid vervullen. Waar ik vorige week nog te midden van meer dan honderd weerfanaten in de wolken zat, liep ik vandaag met mijn voeten door de modder.
De 'Red Arrows' is ook zo'n bijzonder clubje. Zo'n 15 jaar geleden hebben we elkaar ontmoet tijdens een archeologiecursus en al 15 jaar lang gaan we zo'n 8 keer per jaar het veld in. Onder het mom van zoeken naar bewerkte vuurstenen, wordt er heel wat af gefilosofeerd en genoten van het buiten zijn en van elkaar. Vandaag zouden we eerst op ontdekking gaan in de Pesserma en daarna hadden we de inmiddels befaamde 'Red Arrow Quiz'.
De Pesserma is een waterbergingsgebied ten westen van Stuifzand en wordt deze maanden flink op de schop genomenMijn uitspraak, die ik tegenwoordig bijna wekelijks maak van 'de wereld wordt geregeerd door angst' is nu ook al toepasbaar in Stuifzand. Het is er levensgevaarlijk. Het is dan ook volstrekt onverantwoordelijk om hier je kind te laten lopen. Nu smul ik al sinds mijn vierde levensjaar van geologische processen en heb als kind al menigmaal, zelfs tot aan mijn middel, in de klei en drijfzand gezeten en heb er zelfs ontzettend veel van geleerd, Vol goede moed en onbevreesd stappen we het dijkje over.
Het is 19 december en wat zie je dan in het gras groeien? Juist ja, paardenbloemen. Vandaag zijn we de 13e decemberdag in gegaan met temperaturen boven de 10 graden. Alweer een nieuw warmterecord in een steeds warmer en natter wordend klimaat.
In het zand zitten talloze restanten van vegetatie (riet?). Door het dekzand afgesloten van zuurstof zijn ze, wie weet hoe lang, intact gebleven. Nu het zand wegspoelt komen ze allemaal weer tevoorschijn.Het is zo bros dat het vermoedelijk een kwestie is van enkele maanden is voordat het allemaal is weggerot. We spreken dan ook af om hier over een paar maanden weer langs te lopen om de veranderingen in het landschap te aanschouwen.
Al een paar maand stroomt er, via watervoerende horizontale zandlagen , water naar boven midden in het nieuw gegraven oude diepje. Soms bubbelt het ook nog wat en we waren benieuwd of dat veengas was. Helaas mislukte het experiment door de een te harde wind. Dat het kwelwater rijkelijk gevuld is met ijzer zie je direct aan de bruine kleur van het water, De bruine kleuren ontstaan doordat de ijzer oxideert als het in aanraking komt met zuurstof.
Hier een filmpje van het opborrelende kwelwater, Het water komt van hoger gelegen terreinen en het heeft misschien wel een reis van tientallen jaren achter de rug.
Ze verwachten hier straks in het winterseizoen hoog water. Stappijpen zorgen voor een droge overtocht. Het verzoek vanuit het dorp om, samen met het Drents landschap meer uitdagend elementen in het gebied te krijgen is helaas afgewezen. Ze willen eerst kijken hoe het gebied zich ontwikkeld, Dat het een bijzonder mooi gebied wordt, daar twijfel ik niet aan. Het is eigenlijk één groot kwelgebied en dat staat bijna garant voor planten als waterviolier en orchideeën, Dat kan echter, als er geen zaadhoudende hooi over wordt verspreid soms jaren duren voordat ze zich vestigen.
Op sommige plaatsen liggen nog flinke lagen ijzeroer. Deze zogenaamde oerbanken zijn al eeuwenlang door de mens afgegraven voor de productie van ijzer en later als filtermateriaal in gasfabrieken om giftige cyanide uit het steenkoolgas te filteren.
Rondom de waterberging is een dijk aangelegd. Een leuke hindernis voor deze, gekscherend bedoelde, 'bejaardensurvival. :-) Links de gekanaliseerde loop van het oude diepje.
Het is een soort geologie-Madurodam waarin je delta's, rotskusten en grand canyons in kan herkennen. Compleet met reuzen.
In het water vind ik een dikke tak die misschien wel duizenden jaren verborgen heeft gelegen. Ik gooi hem iets te hard neer en hij breekt in verschillende stukken uiteen, Op het breukvlag zie je een bijna houtskoolachtige pikzwarte structuur.
Ook de scherpe boterbloem heeft de voorjaar in de kop.
In de oude situatie zat er een stuw met een verval van wel een meter. In de nieuw gegraven beek zorgen een stuk of tien, tja wat zijn het, stuwtjes, er voor dat het water niet te snel stroomafwaarts stroomt. Ook kunnen vissen straks weer stroomopwaarts zwemmen van het IJsselmeer tot aan de brongebied bij Mantinge,
Natuurlijk is er niemand weggezakt. Er is volgens de geleerden zelfs nog een zeer oude mooie vuurstenen klopsteen van de Neanderthalers gevonden. Moe maar zeer voldaan gingen we op weg naar het gebak en de gloeiwijn.
De maand september 2016 begint op weergebied steeds meer bijzonder geworden. Ook vandaag tikte de thermometer in Drenthe weer bijna de tropische waarde van dertig graden Celsius aan. Dit heeft direct zijn weerslag op de natuur. De vinders en libellen vliegen nog volop. Ik had geluk en maakte precies een foto op het moment dat de heidelibel ging zitten. Nou ja, geluk. Ik was al minutenlang bezig om van alle kanten dit vrouwtje van de bruinrode heidelibel te bekijken en vast te leggen. Ze kwam na korte vluchten telkens weer terug naar haar favoriete tak. Met tegenlicht zie je mooie de aders in de vleugels . Op de grond zie ik een poepje van een das. Vol met pitten van de Amerikaanse vogelkers, Normaal graaft de das een mestputje waar hij keurig zijn behoefte in doet, maar soms kom je ze ook zo tegen. De das is een echte opportunist en eet wat hem voor de snuit komt. De bessen van de Amerikaanse vogelkers zijn niet alleen bij de das gewild. Er...
Het meest bijzondere weerverschijnsel is wat mij betreft absoluut een windhoos. Dit is dan helemaal te danken aan het feit dat op 14 juli 1975 een windhoos pal over ons huis trok. Ik was toen zeven jaar. Het was die dag, zoals zo vaak bij zware windhozen het geval is, broeierig warm. In het begin van de avond kwam er volgens mijn moeder opeens een heel rare geelgroene lucht uit het westen opzetten en de wolken gingen op een zeer vreemde manier door elkaar bewegen. Wat ik mij nog herinner is zeer veel lawaai en met het hele gezin in het halletje tussen twee muren in schuilen voor al het vensterglas wat door allerlei dakpannen van de buren kapot knalde. Mijn vader ging even kijken in onze (vrij grote boerderij-achtige) schuur en zei dat het hele dak tientallen centimeters op en neer ging. Na afloop naar buiten gegaan en door het dorp heen gelopen. Het was een enorme ravage met enorm veel afgewaaide dakpannen. Complete boerderijschuren gingen tegen de vlakte Naar la...
In de laatste week van april 2017 was het nu niet bepaald vakantieweer. Bijna iedere nacht dook de temperatuur onder nul en 's middags stortte menig hagel en sneeuwbui zich uit over onze hoofden. Tussen de buien door scheen heerlijk de zon en met een warme muts, twee jassen en bijgestelde verwachtingen, was het in Bad Bentheim prima vol te houden. Er was genoeg te ontdekken want, behalve de eeuwenoude bomen, zijn hier ook in grote aantallen bosplanten te zien die in Nederland maar weinig voorkomen. Het oerbos van Bad Bentheim wordt doorsneden door meanderende bosbeekjes. Op de oevers zijn vele sporen van wilde zwijnen, edelherten en reeën te zien. In dit bos mogen al heel lang dode bomen gewoon blijven staan. Het is een prachtig gezicht waarin oud zich mooi aftekend tegen het fris groene van de jonge bomen. Langs een pad is het net wat lichter en ontdek ik het maarts viooltje, die het het ook in april nog prima doet. Is de naam violet afgeleid...
Waar tot in de jaren ’50 boer, burger en dier nog redelijk in harmonie samenleefden, botsen de belangen tegenwoordig steeds vaker. We wonen met veel op weinig ruimte, en we willen steeds meer. De natuur wordt op veel plekken ingeperkt, overvoerd met meststoffen en vergiftigd – en raakt op allerlei manieren in de knel. Brandnetels, bramen, mais en raaigras tieren ondertussen welig. Om soorten te beschermen werden regels opgesteld. Maar boer en burger voelden zich daardoor vaak juist zelf beperkt in hun ruimte en groei. Ook zij kwamen in de knel. Boosheid en frustratie groeiden, en het debat werd steeds stekeliger – als bramenstruiken in een overwoekerd veld. Het lijkt soms wel een slecht sprookje, zonder helden, waarin trollen het script zijn gaan schrijven. En ze leefden nog kort en ongelukkig. Maar kan het ook anders? Jazeker. Rondom mijn woonplaats Stuifzand, op de grens van zand en veen, zie ik tijdens mijn omzwervingen een waardevol, kleinschalig cultuurlandschap. Koeien grazen er ...
Brenazet is een campinghoeve in de Auvergne. Een rustige streek in midden Frankrijk, waar het heerlijk toeven is. Zodra ik er was werd ik onrustig; ik wilde er op uit. Want wat was er veel natuur te zien rondom de hoeve. Ik telde maar liefst 15 verschillende soorten vlinders. Bijna iedere dag liep ik even een rondje, maar die eerste keer dat ik in 'het verborgen valleitje' midden in het bos kwam was niet meer te evenaren. Het leek wel of de dieren hier nog nooit een mens hadden gezien en vele vlinders, juffers als ook een familie beverraten en zelfs een boommarter liepen hier een paar meter voor mijn voeten rond te scharrelen. Op het erf bij de boerderij zag ik direct al een vlinder die me in vervoering bracht. Een kolibrievlinder zat boven mij in de vlinderstruik, te smullen van het nectar. Ik maak verschillende foto's van deze overdag vliegende nachtvlinder, die ik heb bewerkt in bovenstaande samengestelde foto. Dit was wat mij betreft de mooiste. &nbs...
Over en weer begint men de strijd. Als ze tegen de vijand oprukken, zakken onze voorste gelederen meteen langzaam weg in het stinkende dode moeras, waarin ze tenslotte door het gewicht van hun wapenuitrusting geheel wegzinken. Van verre met pijlen en speren en van dichtbij met het zwaard slachtten de Drentse onmensen hen af als vee. Door dit slechte begin werden onze mannen door zo’n vrees bevangen, dat heel dat ongelukkige leger, wijd en zijd over het moeras verspreid, tot zijn schande in grote paniek op de vlucht sloeg die hun de dood zou brengen. Het gevolg was dat velen, doordat ze zo hard liepen en door de buitensporige hitte van die dag, geen lucht meer konden krijgen en tallozen, treurig genoeg, smadelijk in die smerige modderpoel wegzakten. De slag bij Ane, 28 juli 1227. Misschien is deze veldslag voor de Drent nog magischer dan het verhaal van David en Goliath. Uit de boeken kennen we het wel zo ongeveer, maar wie weet waar deze historische veldslag werkelijk h...
De plaats Hoogeveen weten de meeste mensen wel te liggen maar waar die naam nu precies vandaag komt weet de gemiddelde Nederlander niet. Hoogveen lijkt ook iets van lang vergeten dagen. Toen Nederland nog nederig was. Bijna al het veen is afgegraven en in de turfkachel beland. Op wat er nog over is zijn we heel zuinig geworden. Het hypocriete is dat momenteel nog steeds veel veen wordt afgegraven in bijvoorbeeld Estland ten behoeve van onze tuinaarde. Hieronder een beeldverslag van hoe dat turf nu ontstaat en wat op het hoogveen groeit. De planten die groeien op een zwevend pakket bovenop het water noemen we levend hoogveen. Je mag de plantjes nederig noemen in hun voedselopname maar groots in hun aanpassingsvermogen. Er zijn nog maar een paar plaatsen in Nederland waar levend hoogveen is te vinden. Het Bargerveen en het Fochteloërveen zijn het meest bekend maar in verschillende kleine vennen in Drenthe zijn nog kleine stukjes te vinden. Voor een natuurliefhebber zijn...
Na een paar weken geleden prachtig te hebben genoten van de Oostvaardersplassen, moest er ik dit weekend nogmaals heen, omdat het thuisfront ook wel eens al dat mooist wou zien. Wat een straf was het weer om hier rond te zwerven! Met een dochter die altijd voor dag en dauw wakker is, is het niet heel moeilijk om al heel vroeg op pad te zijn, De maan tekende zich mooi af. We waren zo geconcentreerd op zoek naar baardmannetjes, dat we niet eens door hadden dat de zon inmiddels al op was. Het was koud en het waaide ook nog een beetje dus waren we lekker warm aangekleed. De markante wilg nabij het bezoekerscentrum moest natuurlijk worden beklommen. De roodborst houdt de wacht. Plotseling zien we vlak langs het pad een paar hindes staan. Wat zien we daar? Wie bekijkt wie? De bronst is nu voorbij en het dominante mannetje duld weer andere mannetjes in zijn nabijheid, We zien een roedel van wel 9 hindes en drie manne...
Het Nolderveld was tot bijna halverwege de twintigste eeuw een groot heidegebied ten westen van de esdorpen Nolde en Linde. Tegenwoordig is de meeste heide ontgonnen en resten er nog slechts enkele kleine stukken heide en verschillende bosjes. Kaart 1940 Het is een gebied dat geologische en archeologisch interessant is. Vanmiddag liep ik daarom samen met mijn 'Red Arrow' archeovrienden dwars over de akkers op zoek naar sporen uit een ver verleden. Er was weer veel te zien, ontdekken en te verwonderen. Op de hoogtekaart is mooi te zien hoe de stuwwal van Zuidwolde net even onder Nolde eindigt. (Hoe geler hoe hoger) De stuwwal is ontstaan door een gigantische ijsmassa in de voorlaatste ijstijd die als een bulldozer het land heeft opgestuwd. Door opwarming van het klimaat ging deze 'gletsjer' precies in dit gebied niet verder zuidwaarts. De ijsmassa smolt langzaam weg en begon aan de onderkant smeltwater af te voeren en stroomde ten zuiden v...
Als je een nieuwe computer krijgt dan kan dat het moment zijn om nog eens het verleden in te duiken. In de diepste regionen van mijn documenten vond ik op die manier nog een mapje met gedichten en gedachten. Ook tegenwoordig borrelen er soms wat woorden boven op bepaalde momenten. Samen met een bijpassende foto zal ik die hier plaatsen. In 2003 rende ik mezelf, in al mijn enthousiasme, nogal eens voorbij. De foto is genomen bovenop de berg de Zaltman in Tjechië. Na mijn geboorte was 2001 mijn meest bewogen jaar in mijn leven. Een burn-out en daarna een ernstig verkeersongeluk, veranderde iets in mijn hersencellen. Liggend op een ziekenhuisbed op de intensive care in een vreemd land. Helemaal op mezelf deed me afdalen tot de kern van het leven. Doe eens gek en ga 's ochtends op een mistige dag in september eens langs de oude kerkhof van Hoogeveen. Beelden en woorden vielen als vanzelf samen.
Reacties
Een reactie posten
Benieuwd naar je reactie.