Strunen door de Pesserma, op zoek naar ijzeroer, bronnen en stenen werktuigen.
Link ophalen
Facebook
X
Pinterest
E-mail
Andere apps
-
Ik zit in verschillende clubjes die, allen tezamen, aardig mijn behoefte aan kennis, uitdaging, humor en verbondenheid vervullen. Waar ik vorige week nog te midden van meer dan honderd weerfanaten in de wolken zat, liep ik vandaag met mijn voeten door de modder.
De 'Red Arrows' is ook zo'n bijzonder clubje. Zo'n 15 jaar geleden hebben we elkaar ontmoet tijdens een archeologiecursus en al 15 jaar lang gaan we zo'n 8 keer per jaar het veld in. Onder het mom van zoeken naar bewerkte vuurstenen, wordt er heel wat af gefilosofeerd en genoten van het buiten zijn en van elkaar. Vandaag zouden we eerst op ontdekking gaan in de Pesserma en daarna hadden we de inmiddels befaamde 'Red Arrow Quiz'.
De Pesserma is een waterbergingsgebied ten westen van Stuifzand en wordt deze maanden flink op de schop genomenMijn uitspraak, die ik tegenwoordig bijna wekelijks maak van 'de wereld wordt geregeerd door angst' is nu ook al toepasbaar in Stuifzand. Het is er levensgevaarlijk. Het is dan ook volstrekt onverantwoordelijk om hier je kind te laten lopen. Nu smul ik al sinds mijn vierde levensjaar van geologische processen en heb als kind al menigmaal, zelfs tot aan mijn middel, in de klei en drijfzand gezeten en heb er zelfs ontzettend veel van geleerd, Vol goede moed en onbevreesd stappen we het dijkje over.
Het is 19 december en wat zie je dan in het gras groeien? Juist ja, paardenbloemen. Vandaag zijn we de 13e decemberdag in gegaan met temperaturen boven de 10 graden. Alweer een nieuw warmterecord in een steeds warmer en natter wordend klimaat.
In het zand zitten talloze restanten van vegetatie (riet?). Door het dekzand afgesloten van zuurstof zijn ze, wie weet hoe lang, intact gebleven. Nu het zand wegspoelt komen ze allemaal weer tevoorschijn.Het is zo bros dat het vermoedelijk een kwestie is van enkele maanden is voordat het allemaal is weggerot. We spreken dan ook af om hier over een paar maanden weer langs te lopen om de veranderingen in het landschap te aanschouwen.
Al een paar maand stroomt er, via watervoerende horizontale zandlagen , water naar boven midden in het nieuw gegraven oude diepje. Soms bubbelt het ook nog wat en we waren benieuwd of dat veengas was. Helaas mislukte het experiment door de een te harde wind. Dat het kwelwater rijkelijk gevuld is met ijzer zie je direct aan de bruine kleur van het water, De bruine kleuren ontstaan doordat de ijzer oxideert als het in aanraking komt met zuurstof.
Hier een filmpje van het opborrelende kwelwater, Het water komt van hoger gelegen terreinen en het heeft misschien wel een reis van tientallen jaren achter de rug.
Ze verwachten hier straks in het winterseizoen hoog water. Stappijpen zorgen voor een droge overtocht. Het verzoek vanuit het dorp om, samen met het Drents landschap meer uitdagend elementen in het gebied te krijgen is helaas afgewezen. Ze willen eerst kijken hoe het gebied zich ontwikkeld, Dat het een bijzonder mooi gebied wordt, daar twijfel ik niet aan. Het is eigenlijk één groot kwelgebied en dat staat bijna garant voor planten als waterviolier en orchideeën, Dat kan echter, als er geen zaadhoudende hooi over wordt verspreid soms jaren duren voordat ze zich vestigen.
Op sommige plaatsen liggen nog flinke lagen ijzeroer. Deze zogenaamde oerbanken zijn al eeuwenlang door de mens afgegraven voor de productie van ijzer en later als filtermateriaal in gasfabrieken om giftige cyanide uit het steenkoolgas te filteren.
Rondom de waterberging is een dijk aangelegd. Een leuke hindernis voor deze, gekscherend bedoelde, 'bejaardensurvival. :-) Links de gekanaliseerde loop van het oude diepje.
Het is een soort geologie-Madurodam waarin je delta's, rotskusten en grand canyons in kan herkennen. Compleet met reuzen.
In het water vind ik een dikke tak die misschien wel duizenden jaren verborgen heeft gelegen. Ik gooi hem iets te hard neer en hij breekt in verschillende stukken uiteen, Op het breukvlag zie je een bijna houtskoolachtige pikzwarte structuur.
Ook de scherpe boterbloem heeft de voorjaar in de kop.
In de oude situatie zat er een stuw met een verval van wel een meter. In de nieuw gegraven beek zorgen een stuk of tien, tja wat zijn het, stuwtjes, er voor dat het water niet te snel stroomafwaarts stroomt. Ook kunnen vissen straks weer stroomopwaarts zwemmen van het IJsselmeer tot aan de brongebied bij Mantinge,
Natuurlijk is er niemand weggezakt. Er is volgens de geleerden zelfs nog een zeer oude mooie vuurstenen klopsteen van de Neanderthalers gevonden. Moe maar zeer voldaan gingen we op weg naar het gebak en de gloeiwijn.
Het meest bijzondere weerverschijnsel is wat mij betreft absoluut een windhoos. Dit is dan helemaal te danken aan het feit dat op 14 juli 1975 een windhoos pal over ons huis trok. Ik was toen zeven jaar. Het was die dag, zoals zo vaak bij zware windhozen het geval is, broeierig warm. In het begin van de avond kwam er volgens mijn moeder opeens een heel rare geelgroene lucht uit het westen opzetten en de wolken gingen op een zeer vreemde manier door elkaar bewegen. Wat ik mij nog herinner is zeer veel lawaai en met het hele gezin in het halletje tussen twee muren in schuilen voor al het vensterglas wat door allerlei dakpannen van de buren kapot knalde. Mijn vader ging even kijken in onze (vrij grote boerderij-achtige) schuur en zei dat het hele dak tientallen centimeters op en neer ging. Na afloop naar buiten gegaan en door het dorp heen gelopen. Het was een enorme ravage met enorm veel afgewaaide dakpannen. Complete boerderijschuren gingen tegen de vlakte Naar la...
De maand september 2016 begint op weergebied steeds meer bijzonder geworden. Ook vandaag tikte de thermometer in Drenthe weer bijna de tropische waarde van dertig graden Celsius aan. Dit heeft direct zijn weerslag op de natuur. De vinders en libellen vliegen nog volop. Ik had geluk en maakte precies een foto op het moment dat de heidelibel ging zitten. Nou ja, geluk. Ik was al minutenlang bezig om van alle kanten dit vrouwtje van de bruinrode heidelibel te bekijken en vast te leggen. Ze kwam na korte vluchten telkens weer terug naar haar favoriete tak. Met tegenlicht zie je mooie de aders in de vleugels . Op de grond zie ik een poepje van een das. Vol met pitten van de Amerikaanse vogelkers, Normaal graaft de das een mestputje waar hij keurig zijn behoefte in doet, maar soms kom je ze ook zo tegen. De das is een echte opportunist en eet wat hem voor de snuit komt. De bessen van de Amerikaanse vogelkers zijn niet alleen bij de das gewild. Er...
In de laatste week van april 2017 was het nu niet bepaald vakantieweer. Bijna iedere nacht dook de temperatuur onder nul en 's middags stortte menig hagel en sneeuwbui zich uit over onze hoofden. Tussen de buien door scheen heerlijk de zon en met een warme muts, twee jassen en bijgestelde verwachtingen, was het in Bad Bentheim prima vol te houden. Er was genoeg te ontdekken want, behalve de eeuwenoude bomen, zijn hier ook in grote aantallen bosplanten te zien die in Nederland maar weinig voorkomen. Het oerbos van Bad Bentheim wordt doorsneden door meanderende bosbeekjes. Op de oevers zijn vele sporen van wilde zwijnen, edelherten en reeën te zien. In dit bos mogen al heel lang dode bomen gewoon blijven staan. Het is een prachtig gezicht waarin oud zich mooi aftekend tegen het fris groene van de jonge bomen. Langs een pad is het net wat lichter en ontdek ik het maarts viooltje, die het het ook in april nog prima doet. Is de naam violet afgeleid...
Brenazet is een campinghoeve in de Auvergne. Een rustige streek in midden Frankrijk, waar het heerlijk toeven is. Zodra ik er was werd ik onrustig; ik wilde er op uit. Want wat was er veel natuur te zien rondom de hoeve. Ik telde maar liefst 15 verschillende soorten vlinders. Bijna iedere dag liep ik even een rondje, maar die eerste keer dat ik in 'het verborgen valleitje' midden in het bos kwam was niet meer te evenaren. Het leek wel of de dieren hier nog nooit een mens hadden gezien en vele vlinders, juffers als ook een familie beverraten en zelfs een boommarter liepen hier een paar meter voor mijn voeten rond te scharrelen. Op het erf bij de boerderij zag ik direct al een vlinder die me in vervoering bracht. Een kolibrievlinder zat boven mij in de vlinderstruik, te smullen van het nectar. Ik maak verschillende foto's van deze overdag vliegende nachtvlinder, die ik heb bewerkt in bovenstaande samengestelde foto. Dit was wat mij betreft de mooiste. &nbs...
Waar tot in de jaren ’50 boer, burger en dier nog redelijk in harmonie samenleefden, botsen de belangen tegenwoordig steeds vaker. We wonen met veel op weinig ruimte, en we willen steeds meer. De natuur wordt op veel plekken ingeperkt, overvoerd met meststoffen en vergiftigd – en raakt op allerlei manieren in de knel. Brandnetels, bramen, mais en raaigras tieren ondertussen welig. Om soorten te beschermen werden regels opgesteld. Maar boer en burger voelden zich daardoor vaak juist zelf beperkt in hun ruimte en groei. Ook zij kwamen in de knel. Boosheid en frustratie groeiden, en het debat werd steeds stekeliger – als bramenstruiken in een overwoekerd veld. Het lijkt soms wel een slecht sprookje, zonder helden, waarin trollen het script zijn gaan schrijven. En ze leefden nog kort en ongelukkig. Maar kan het ook anders? Jazeker. Rondom mijn woonplaats Stuifzand, op de grens van zand en veen, zie ik tijdens mijn omzwervingen een waardevol, kleinschalig cultuurlandschap. Koeien grazen er ...
Vanwege een ijskoude bovenlucht en een noordwesten wind kwamen er op 8 december 2017 talloze winterse buien ons lage landje binnengetrokken. Het was de start van 4 heerlijke winterse weerdagen. Het begon vrijdags met grote vlokken. Een teken dat de temperatuur nog boven nul was. Het leverde een schilderachtig plaatje op. De wijken van Eleveld. Niet iedereen lijkt er blij mee te zijn. Als de natte sneeuw is gesmolten en de zon komt er voorzichtig bij, tonen zich opeens duizenden druppels aan de takken Iedere druppel is een wereld op zich. De zaterdag moest ik werken, maar waren er gelukkig alleen maar wat kleine buitjes. De zondag was het echter flink raak. Het sneeuwde bijna de hele middag en avond. De harde wind maakte dat de sneeuw tegen de bomen aan plakte. Een rondje Stuifzand in de sneeuw. Ik hou van kronkelige eikentakken. Wijken van Eleveld nabij Siberië. De depressie die verantwoordel...
Lopend over de heide kan je ze vaak vlak voor je zien, of nog vaker, horen wegschieten; hagedissen. In Nederland komen er vier soorten voor, de muurhagedis, de zandhagedis, de levendbarende hagedis en de pootloze hazelworm. Hagedissen zijn bij de meeste mensen wellicht vooral bekend van de vakantie. In Frankrijk lopen de muurhagedissen soms gewoon je caravan door en op die manier zijn er al verschillende in Nederland beland. Toen wij dit jaar twee weken lang in Campingplatz Am Niemetal neerstreken, zagen we binnen twee minuten al dat we een familie levendbarende hagedissen als naaste buren hadden. Wat is er dan mooier om vanuit onze luie stoel, met de zon op onze hoofden, dagenlang het normaal verborgen levenswijze van deze prachtige reptielen te observeren? Zonlicht is van levensbelang voor deze koudbloedige dieren. Een afgezaagde boomstam was favoriet voor deze hagedis. De nog vochtige schubben reflecteerden het zonlicht in alle kleuren van de regenboog. Ze was...
Mijn verwachting was dat het wel eens een heel mooie ochtend kon gaan worden. Daarom besloten Hero, Alinda en ik vandaag, voor dag en dauw naar de Mepper Hooilanden te gaan. Dat is een natuurgebied met een ondiep meer en tientallen hectaren verschraalde weidegronden. Het vormt het bovenste brongebied van de Geeserstroom. Doordat er kwelwater vanuit het naast gelegen Geeser staatsbosgebied stroomt is het een schoon en belangrijk rust- en overwinteringsgebied geworden voor honderden, zo niet duizenden (water)vogels. Toen we even voor acht uur in het schemerdonker aankwamen zagen we direct boven in een dode boom een jonge zeearend. Die vogel had ik nog nooit in levende lijve gezien. Hoe kan mijn dag nog beter beginnen?! Wat een machtig beest is het toch, ondanks dat het een jong exemplaar betreft. Zou het een jong zijn uit de Oostvaardersplassen waar al sinds 2006 met succes wordt gebroed? We lopen langzaam dichterbij tot hij zijn houding verandert. Te laat, hij ...
Ik ben niet zo van het stilzitten. Althans; dat maak ik mezelf wijs. De werkelijkheid is dat ik urenlang in het bos of op de heide kan zitten wachten op dieren die plotseling op komen dagen. De kick die dat geeft geeft me een heerlijk gevoel. Deze keer op een wel heel bijzondere plek in Vierhouten. De foto's zijn bijna allemaal gemaakt in verschillende observatiehutten van Viva la Veluwe . De boomklever is een behendig vogeltje dat moeiteloos lang boomstammen omhoog maar ook weer naar beneden loopt. Een gaai zie ik vaak vliegen maar van dichtbij fotograferen is me nog nooit gelukt. Deze sluwe vogel laat zich niet snel verrassen. Een groenling komt vlak voor me wat drinken. Hij komt heel vaak langs en eet heel wat zaden op. Hij draait ze rond in zijn bekje en trilt het binnenste eetbare deel los van de buitenkant. In tegenstelling tot de meeste andere vogels zit dit vogeltje minutenlang te eten op één plek. Tussendoor drinkt ie eens ...
Aan het begin van de twintigste eeuw zag Drenthe er totaal anders uit dan tegenwoordig. Niet alleen de komst van de auto en de verstedelijking was grote invloed op het landschap. Ook de ontginning van duizenden hectare heidevelden en de aanplant van de boswachterijen in de jaren dertig betekenden een complete metamorfose van het aanzicht van Drenthe. De ruilverkavelingen en de komst van kunstmest en het grootschalige gebruik van gif was bijna letterlijk de doodsteek voor heel veel leven. Ik hoorde vanavond tijdens een zeer leerzame excursie van orchidee goeroe Hans Dekker dat juist Hoogeveen honderd jaar geleden bekend stond om de vele soorten en aantallen orchideeën. Eind jaren zestig was hier nog maar weinig van over. In de tachtiger jaren begonnen heel langzaam steeds meer mensen in te zien dat het anders moest. Vooral na de (bijna) wateroeverstromingen in de jaren negentig kwam er een echte kentering op gang. De Nederlander ervoer weer de kracht van moeder Aarde en besloten wer...
Reacties
Een reactie posten
Benieuwd naar je reactie.