Strunen door de Pesserma, op zoek naar ijzeroer, bronnen en stenen werktuigen.


Ik zit in verschillende clubjes die, allen tezamen, aardig mijn behoefte aan kennis, uitdaging, humor en verbondenheid vervullen. Waar ik vorige week nog te midden van meer dan honderd weerfanaten in de wolken zat, liep ik vandaag met mijn voeten door de modder.  
De 'Red Arrows' is ook zo'n bijzonder clubje. Zo'n 15 jaar geleden hebben we elkaar ontmoet tijdens een archeologiecursus en al 15 jaar lang gaan we zo'n 8 keer per jaar het veld in. Onder het mom van zoeken naar bewerkte vuurstenen, wordt er heel wat af gefilosofeerd en genoten van het buiten zijn en van elkaar. Vandaag zouden we eerst op ontdekking gaan in de Pesserma en daarna hadden we de inmiddels befaamde 'Red Arrow Quiz'.

De Pesserma is een waterbergingsgebied ten westen van Stuifzand en wordt deze maanden flink op de schop genomenMijn uitspraak, die ik tegenwoordig bijna wekelijks maak van 'de wereld wordt geregeerd door angst' is nu ook al toepasbaar in Stuifzand.  Het is er levensgevaarlijk. Het is dan ook volstrekt onverantwoordelijk om hier je kind te laten lopen. Nu smul ik al sinds mijn vierde levensjaar van geologische processen en heb als kind al menigmaal, zelfs tot aan mijn middel, in de klei en drijfzand gezeten en heb er zelfs ontzettend veel van geleerd, Vol goede moed en onbevreesd stappen we het dijkje over.       
Het is 19 december en wat zie je dan in het gras groeien? Juist ja, paardenbloemen. Vandaag zijn we de 13e decemberdag in gegaan met temperaturen boven de 10 graden. Alweer een nieuw warmterecord in een steeds warmer en natter wordend klimaat.    
In het zand zitten talloze restanten van vegetatie (riet?). Door het dekzand afgesloten van zuurstof zijn ze, wie weet hoe lang, intact gebleven. Nu het zand wegspoelt komen ze allemaal weer tevoorschijn.Het is zo bros dat het vermoedelijk een kwestie is van enkele maanden is voordat het allemaal is weggerot. We spreken dan ook af om hier over een paar maanden weer langs te lopen om de veranderingen in het landschap te aanschouwen.       
Al een paar maand stroomt er, via watervoerende horizontale zandlagen , water naar boven midden in  het nieuw gegraven oude diepje. Soms bubbelt het ook nog wat en we waren benieuwd  of dat veengas was. Helaas mislukte het experiment door de een te harde wind. Dat het kwelwater rijkelijk gevuld is met ijzer zie je direct aan de bruine kleur van het water, De bruine kleuren ontstaan doordat de ijzer oxideert als het in aanraking komt met zuurstof.   

Hier een filmpje van het opborrelende kwelwater, Het water komt van hoger gelegen terreinen en het heeft misschien wel een reis van tientallen jaren achter de rug.  

Ze verwachten hier straks in het winterseizoen hoog water. Stappijpen zorgen voor een droge overtocht. Het verzoek vanuit het dorp om, samen met het Drents landschap meer uitdagend elementen in het gebied te krijgen is helaas afgewezen. Ze willen eerst kijken hoe het gebied zich ontwikkeld, Dat het een bijzonder mooi gebied wordt, daar twijfel ik niet aan. Het is eigenlijk één groot kwelgebied en dat staat bijna garant voor planten als waterviolier en orchideeën, Dat kan echter, als er geen zaadhoudende hooi over wordt verspreid soms jaren duren voordat ze zich vestigen.         
Op sommige plaatsen liggen nog flinke lagen ijzeroer. Deze zogenaamde oerbanken zijn al eeuwenlang door de mens afgegraven voor de productie van ijzer en later als filtermateriaal in gasfabrieken om giftige cyanide uit het steenkoolgas te filteren.  
Rondom  de waterberging is een dijk aangelegd. Een leuke hindernis voor deze, gekscherend bedoelde, 'bejaardensurvival. :-) Links de gekanaliseerde loop van het oude diepje.
Het is een soort geologie-Madurodam waarin je delta's, rotskusten en grand canyons in kan herkennen.
Compleet met reuzen. 
 
In het water vind ik een dikke tak die misschien wel duizenden jaren verborgen heeft gelegen. Ik gooi hem iets te hard neer en hij breekt in verschillende stukken uiteen, Op het breukvlag zie je een bijna houtskoolachtige pikzwarte structuur.   
Ook de scherpe boterbloem heeft de voorjaar in de kop. 
In de oude situatie zat er een stuw met een verval van wel een meter. In de nieuw gegraven beek zorgen een stuk of tien, tja wat zijn het, stuwtjes, er voor dat het water niet te snel stroomafwaarts stroomt. Ook kunnen vissen straks weer stroomopwaarts zwemmen van het IJsselmeer tot aan de brongebied bij Mantinge,   
Natuurlijk is er niemand weggezakt. Er is volgens de geleerden zelfs nog een zeer oude mooie vuurstenen klopsteen van de Neanderthalers gevonden. Moe maar zeer voldaan gingen we op weg naar het gebak en de gloeiwijn.  
Meer informatie over dit gebied:
http://www.reestenwieden.nl/projecten-0/projecten/beekherstel-0/pesserma-noord/

Reacties

Populaire posts van deze blog

De oeroude bossen van Bad Bentheim en Samerrott.

Op een hete zomeravond in september rondom de Hoge Stoep

Windhoos van 14 juli 1975