De orchideeën en andere bijzondere planten van Hoogeveen

Aan het begin van de twintigste eeuw zag Drenthe er totaal anders uit dan tegenwoordig. Niet alleen de komst van de auto en de verstedelijking was grote invloed op het landschap. Ook de ontginning van duizenden hectare heidevelden en de aanplant van de boswachterijen in de jaren dertig betekenden een complete metamorfose van het aanzicht van Drenthe. De ruilverkavelingen en de komst van kunstmest en het grootschalige gebruik van gif was bijna letterlijk de doodsteek voor heel veel leven.
Ik hoorde vanavond tijdens een zeer leerzame excursie van orchidee goeroe Hans Dekker dat juist Hoogeveen honderd jaar geleden bekend stond om de vele soorten en aantallen orchideeën. Eind jaren zestig was hier nog maar weinig van over.

In de tachtiger jaren begonnen heel langzaam steeds meer mensen in te zien dat het anders moest. Vooral na de (bijna) wateroeverstromingen in de jaren negentig kwam er een echte kentering op gang.
De Nederlander ervoer weer de kracht van moeder Aarde en besloten werd dat het water meer ruimte moest krijgen. Dit resulteerde in Drenthe in de aanleg van honderden hectare natuurgebied dat als buffer en als waterberging kan worden ingezet,

Één van die mooie nieuwe stukken natuur bevind zich ten westen van de Toldijk in Hoogeveen.
Het is zo'n tien tot vijftien jaar geleden aangelegd en het is nu hét pronkstuk van de gemeente op natuurgebied geworden.

Met zijn gevlekte bladeren omhoog gericht bloeit hier massaal de gevlekte rietorchis.

De bladeren hebben grote, roodbruine, ringvormige vlekken met een donkergroen eilandje, die op de hogere bladeren overgaan in de volle vlekken.

De plant die essentieel is voor de groei van orchideeën is de ratelaar. Het is een halsparasiet die binnendringt bij de wortels van grassen en daar voedsel steelt. Hierdoor kwijnt het gras weg en dat zorgt er voor dat planten als de orchidee de ruimte krijgen.   

De meester legt uit dat de grootste exemplaren de hybride vormen zijn. Omdat ze sterk aan elkaar verwant zijn zijn hier de gevlekte rietorchis en de  rietorchis.Deze zijn vaak een stuk groter. 

Omdat ik ook  foto's maak en slecht twee dingen tegelijk kan doen miste ik even hoe deze lichte variëteit heette. Volgens mij de rietorchis.

We moeten nog even een paar weken wachten voordat de brede wespenorchis bloeit.  De nectar van de bloemen bevat morfine. Hierdoor kan je soms half versufte wespen aantreffen in de bloem van deze plant. Door zijn gestuntel schijnt ie op extra veel stuifmeel op te nemen.    

We fietsen door naar een bijzonder stukje Hoogeveen achter de Grittenborg. Hier ligt nog een stukje van het authentieke oude diepje. Langs de oever staat het zeer hoge bosgierstgras. een typerende gras voor oude bossen.  

Ik ga na de excursie nog even lang 'de oude kene' en zie de prachtige pluizenkop van de morgenster. 

De ondergaande zon beschijnt deze echte koekoeksbloemen 

Sinds vorig jaar is ook bekend dat er in dit nieuw aangelegd natuurgebied orchideeën groeien. Onderweg stap ik bijna op een -volgens mij- brede orchis.  .

De geur van pas gemaaid gras en het geronk van een trekker trekt mij aandacht naar links. Cultuurlandschap zoals het er al eeuwen uitziet. 

Vlak voor zonsondergang verzamelen zich hier dagelijks duidende spreeuwen. 

De zon verdwijnt langzaam maar zeker achter de wolken als ik verder fiets langs de A28.. 

De nog aanwezige hoge wolkjes  hebben een lang sleepspoor worden nog net beschenen.   

In de invallende schemering z=ontwaar ik een lepelaar bij de Boerenveensche plassen. Een mooie afsluiter voor een leerzame avond.